در ظاهر تعیین مهریه امر آسانی می‌باشد. خانواده دختر تعدادی سکه معین می‌نمایند و نیز خانواده پسر با کمی بالا و پایین کردن بر سر تعداد سکه‌ها سرانجام با یکدیگر توافق می‌کنند.
لیکن عده‌‌‌‌ای هم هستند که مهریه زوجه را ملک وضع می‌کنند. امکان دارد این ملک، منزل مسکونی باشد باغ و یا زمین زراعتی. قرار دادن ملک به‌منظور مهریه، مرسوماتی دارد که با تعیین سکه و پول نقد، خیلی تفاوت دارد.
سکه و پول نقد، به دلیل این که حاضر نمی‌باشد، پرداخت تعداد یا وجه معینی از آن، در برگه ازدواج بر عهده مرد قرار خواهد گرفت. ولی شرایط متفاوتی در ملک یک مال غیرمنقول وجود خواهد داشت.
چنانچه اشخاص زمان تعیین مهریه آگاهی به این شرایط نداشته باشند، امکان دارد درآینده به‌منظور احقاق حق خویش گرفتار مشکل شوند.
در مقاله پیش رو، حامد امیری مشهورترین وکیل در اصفهان اصفهان تلاش کرده است تا بیشتر درباره اموال غیر منقول و ثبت این اموال برای مهریه صحبت کند. بنابراین حتما این مقاله را تا پایان مطالعه کرده و چنانچه تجربه یا نظری در این مورد دارید با ما در قسمت نظریات درمیان بگذارید.
آیا هر مالی، مهر می‌شود؟
در کل و بر اساس مقررات شرعی و قانون، هر آن‌چه که ارزش اقتصادی داشته باشد، آن را به عنوان صداق یا همان مهریه می‌توان تعیین نمود.
از این‌رو قرار دادن مال منقول و مال غیر منقول تحت عنوان مهریه، صحیح می‌باشد. مال منقول اعم از سکه یا وجه نقد می‌تواند باشد و یا حتی گل یا قرآن و نهج‌البلاغه، کتب تفسیری و حتی کتاب شعر.
مهریه غیر منقول نیز آپارتمان یا خانه می‌تواند باشد همچنین زمین زراعی، باغ و امثال آن. از این‌رو صرف مالیت داشتن یعنی این که بهای ریالی داشته باشد، به این منظور که مالی را بتوان مهریه زوجه قرار داد کافی می‌باشد.
بهترین مهر، مال معین است
همانطور که قبلا هم گفته شد، هر آن‌چه که ارزش ریالی داشته باشد و بتوان در ازای آن وجه نقد دریافت نمود، به‌عنوان مهریه می‌شود در نظر گرفت. همین‌طور هر چیزی را که بشود مَهر قرار داد، در قسمت مربوط به صداق، در برگه‌ی ازدواج قابلیت ثبت دارد. همچنین می‌توان چندین گزینه را به هم الحاق کرد و تحت عنوان مهریه ثبت ننود.
لیکن بهترین و مناسب‌ترین مهریه مال غیرمنقول مشخص می‌باشد. زیرا مال مشخص، بلافاصله بعد از خوانده شدن صیغه عقد، تحت تصرف زن در می‌آید.
لازم به ذکر است که واگذاری کلیه‌ی مهریه را که به بعد از رابطه زناشویی منوط کرده‌اند به این معنا نیست که همه مهریه بلافاصله پس از عقد به زن انتقال نمی‌یابد. بلکه مقصود این می‌باشد که چنانچه پیش از رابطه زناشویی طلاق انجام شود، زوجه مکلف است که نیمی از مهر را بازگرداند.
آیا ثبت ملک به عنوان مهریه ممکن است؟
آنگونه که وکیل پایه یک مهریه در اصفهان بیان می کند به‌جهت ثبت ملک به‌عنوان مهریه یکسری مدارک نیاز می‌باشد که می‌بایست موقع عقد در دفتر ازدواج حاضر گردد.
کلیه این مدارک که به‌منظور انتقال ملک لازم می‌باشد و به‌طور معمول فروشنده آنها را به دفتر ثبت اسناد رسمی عرضه می‌نماید؛ اعم از سند استعلام از دفتر ثبت همچنین گواهی از دارایی برای پرداخت مالیات و گواهی از شهرداری مبنی‌بر اثبات پرداخت عوارض و نیز سند رسمی ملک.
چنانچه مرد کلیه‌ی این مدارک را حاضر نماید و با خودش به دفتر ازدواج بیاورد، سردفتر عقد نیز در سند ازدواج اطلاعات ملک را تخت عنوان مهریه زن وارد می‌نماید. پس از اطلاعات منزل، سردفتر می‌بایست شماره گواهی دارایی، شهرداری همچنین شماره استعلام ثبتی را هم قید نماید. لیکن روند قانونی ثبت در این مرحله به اتمام نمی رسد. دفتر ازدواج و طلاق مکلف می‌باشد که سند ازدواج را به نزدیک‌ترین دفتر ثبت اسناد رسمی ارسال نماید.
دفتر ثبت اسناد بعد از اخذ سند ازدواج، به‌طور خلاصه معامله صداقی را ثبت می‌نماید و اسم خانم را تحت عنوان صاحب جدید در قسمت انتقالات ثبت می‌کند همچنین شماره آن را به اداره ثبت ارسال می‌نماید تا سند به نام زن ثبت گردد.
سندهای دفترچه‌ای پیشین پس از انتقال یافتن تبدیل به سند تک‌برگی خواهند شد. به‌طور کلی هر شخصی که سند به او انتقال می‌یابد، می‌بایست برای سند تک‌برگی جدید منتظر بماند تا به نام او صادر گردد.
استفاده از اسناد عادی برای مهریه
اسناد به دو روش رسمی می‌باشند. نخست هنگامی که در دفتر ثبت اسناد رسمی به ثبت برسند و دیگری هنگامی که در دفتر ازدواج و طلاق به ثبت رسیده باشند. ولی سند عادی هر گونه نوشته‌ای می‌باشد که میان اشخاص تنظیم و امضا می‌گردد. در محاکم قضایی، سند عادی امکان استناد نخواهد داشت.
مثلاً چنانچه ملکی به‌منظور مهریه زوجه تعیین گردد و این موضوع را در برگه‌ای ثبت نمایند و در تشریفات بله‌بران کلیه بستگان نیز آن را امضا نمایند، باز هم قابلیت استناد به این برگه وجود نخواهد داشت. زیرا این کاغذ، سند عادی به‌حساب می‌آید و فاقد اعتبار استنادی می‌باشد.
از این‌رو تا موقعی که ملک در سند رسمی ازدواج تحت عنوان مهریه زوجه ثبت نگردد و مراحل یادشده، به‌منظور ثبت انتقال آن طی نگردد، نمی‌توان ثابت کرد که این ملک به عنوان مهریه، پس از عقد ازدواج تحت مالکیت زوجه درآمده است.
لیکن چنانچه روند قانونی طی شود، سند رسمی می‌باشد و تا هنگامی که کسی مدعی جعل آن نباشد و این ادعا را به اثبات نرساند، این سند قابلیت استناد دارد.
تملیک با شرط ضمن عقد
وکیل مهریه در اصفهان اذعان داشت: درحال حاضر، اکثریت ازدواج‌ها تاکید بر این می‌باشد که چنانچه زوج در آینده خانه‌ای خرید، سه دانگ آن را به اسم زوجه خویش نماید.
لیکن لازم به‌ذکر است که مالی که وجود خارجی نداشته است و گمان بر این می‌باشد که در آینده خریداری خواهد شد، به‌عنوان مهریه نمی‌تواند در نظر گرفته شود.
بعضاً امکان دارد خانواده دختر بر این امر مسر باشند که حتما این مسئله صورت گیرد و آن را به عنوان شرط ضمن عقد بخواهند.
این شرایط به گونه‌ای خواهد بود که شرط مبهم باطل می‌شود. به این معناکه چنانچه شرط گردد، مرد سه دانگ از منزلی را که در آینده خواهد خرید، به نام زن نماید، این شرط به علت مبهم بودن، باطل خواهد بود. مگر اینکه زمان معینی را مشخص نمایند؛ به‌عنوان مثال طی ۱سال آینده خریداری می‌شود.
همین‌طور می‌بایست ملکی که در آن مدت معین خریداری خواهد شد نیز مشخص باشد. بنابراین می‌توان این تعهد را تحت عنوان شرط ضمن ازدواج بر ذمه زوج قرار داد. با این وجود که اطلاعات کامل ملک ذکر گردد. همین‌طور موعد زمان انجام شدن شرط. درج عبارت «به صورت مجانی» در خصوص این شرط، الزامی می‌باشد.
لیکن امکان دارد، قراردادن چنین شرطی مشکلاتی را جهت زندگی خانوادگی شخص به همراه داشته باشد. چرا که امکان دارد در موعد مقرر، زوح حاضر نشود این شرط را اجرا نماید و زوجه نیز بر احقاق حق خود پافشاری نماید.
از این‌رو زن مجبور می‌شود دادخواستی برای الزام زوج به‌منظور اجرای شرط به دادگاه تسلیم کند. این عمل آرامش و امنیت خانواده را برهم خواهد زد.
ضمانت اجراهای قانونی در راه تحقق حقوق زنان
همانطور که ذکر شد، گرفتن مَهر توسط زوجه اصول قابل ملاحظه‌ای دارد و قوانین گوناگونی از احقاق این حق به نفع زوجه حمایت می‌نمایند.
قانون حمایت از خانواده در خصوص اموال منقول، مقدار مال را حداکثر 110 سکه بهار آزادی مشخص کرده است، تا این مقدار مشمول ضمانت اجرای کیفری گردد، از طرفی ضمانت اجرای حقوقی هم خواهد داشت.
می‌بایست توافق منطقی و قابل اجرایی را در خصوص مسئله مهریه در نظر گرفت تا هنگان مطالبه، پرداخت آن امکان‌پذیر باشد و بتوان از عهده انجام آن برآمد. به هیچ وجه نباید به دنبال توافق‌های عجیب و غریب رفت و از این موارد دوری نمود.
برخورد با سردفتر غیرمطلع
چنانکه بهترین وکیل مهریه اصفهان می گوید، سردفتر مکلف می‌باشد که اطلاعات حقوقی هماهنگ با موارد گوناگون را در اختیار مراجعین قرار دهد و در گام بعدی برای انجام کار آنها اقدام نمایند.
لیکن ممکن است برخی از سردفتران بنا به دلایلی یک شرط را به اشتباه ثبت کنند. در این حالت اشخاص متضرر از سردفتر خطاکار یا متخلف می‌توانند شکایت کنند و بعد از رسیدگی‌های لازم، ملزم به پرداخت جریمه نقدی و یا انفصال از خدمت جهت آنها در نظر گرفته خواهد شد.
با این وجود چنانچه فرد متضرر بخواهد تمام هزینه خسارت و زیان را از سردفتر دریافت کند، این کار ممکن نیست و او را به دردسر می‌اندازد. بنابراین بهترین راه پیش از تعیین مَهر و یا گذاشتن شرط در خصوص درستی آن مشورت با یک شخص آگاه می‌باشد.
چرا که امکان دارد سردفتر به علت درگیری ذهنی، هوشیاری لازم را نداشته باشد و نتواند نکات حقوقی را به اشخاص گوشزد نماید.
کلام آخر
زمانی که ملکی و یا مالی غیرمنقول به عنوان مهریه زوجه درنظر گرفته می‌شود، پیش از عقد ازدواج بایستی به زن انتقال یابد و چنانچه سند ملک پیش از عقد ازدواج به نام زوجه نگردد، دفتر ازدواج، عقد را ثبت نمی‌کند.
چنانچه زوجین به طریق دیگری توافق نمایند مشمول مال غیرمنقول با تعبیر یادشده نمی‌گردد. هنگامی که ملک غیرمنقول یا مالی تحت عنوان مهریه قرار می‌گیرد، بلافاصله می‌توان آن را دریافت کرد و این عبارت مشهور “مهریه رو کی داده کی گرفته” در خصوص مهریه غیرمنقول صدق نمی‌کند.
برای مشاوره در زمینه مهریه و مسائل مرتبط با آن با مشاور حقوقی و وکیل مهریه می توانید به وب سایت موسسه حقوقی حامد امیری https://hamedamiri.com/ مراجعه نمایید . می توانید از مشاوره حضوری ، غیرحضوری و مشاوره فوری بهره مند شوید.
